Wednesday 9 December 2009

‘Soillseachadh’ ùr Albannach a’ faighinn maoin tasgaidh 
co-obrachail de £5.29 millean

Tha maoineachadh de £5.29 millean airson rannsachadh gus taic is 
ath-bheothachadh a thoirt air cànan is cultar na Gàidhlig gu bhith air a 
cho-roinn eadar ceithir institiudan foghlaim àrd-ìre ann an Alba ann an 
ro-innleachd rannsachaidh ùir.

’S e com-pàirteachais rannsachaidh a tha ann an Soillse, a tha a’ gabhail 
a-steach Institiud nam Mìle Bliadhna (OGE) agus Oilthighean Obar Dheathain, Dhun Èideann agus Ghlaschu. Tha Comhairle Maoineachaidh na h-Alba (SFC) a’ cur £1.866 millean ris le £2.483 millean a’ tighinn bho na h-institiudan, £0.541 millean bho Bhòrd na Gàidhlig agus £0.4 millean bho Iomairt na Gàidhealtachd’s nan Eilean.

Thèid am maoin tasgaidh a chleachdadh gus sàr luchd-rannsachaidh fhastadh, naoi sgoilearachdan ollamhachd a stèidheachadh thar nan institiudan com-pàirteachaidh, le co-dhiù ceithir dhiubh an co-bhoinn ri buidhnean aig a bheil ùidh sa Ghàidhlig, agus co-labhairt bliadhnail air a chumail gus lorgaidhean nan rannsachaidhean a thaisbeanadh.

Bidh e na phrìomh dhleastanas aig Soillse fios a chumail ri Riaghaltas na 
h-Alba mu na prìomhachasan eaconomach is sòisealta airson na Gàidhlig. Bidh na ceithir institiudan ag obair an com-pàirt le prìomh bhuidhnean, leithid Bhòrd na Gàidhlig, gus am fiosrachadh a chaidh a chruinneachadh bhon rannsachadh a cho-roinn airson fios a chumail ri oidhirpean nàiseanta is ionadail gus tionndadh a thoirt air crìonadh na Gàidhlig agus gus cleachdadh na Gàidhlig a bhrosnachadh ann an ceàrnaidheanan far nach eilear ga bruidhinn gu dualchasach.

Thuirt Mark Batho, Àrd-oifigear an SFC: “Tha eachdraidh bheairteach is ioma-dhathach aig Alba agus chluich a’ Ghàidhlig pàirt chudromach san eachdraidh sin. Tha sinne dhan bheachd gu bheil e cudromach gum bi cànan is cultar na Gàidhlig air a bhrosnachadh gus a bhith a’ cinneachadh is a’ leasachadh agus tha mi toilichte gun urrainn dhuinne agus na 
com-pàirtichean eile rannsachadh a mhaoineachadh gus am pàirt sònraichte seo de dhearbh-aithne na h-Alba a chumail beò.”
Thuirt Mìcheal Ruiseal, Rùnaire a’ Chaibineit airson Foghlam is Ionnsachadh Fad-beatha: “Tha mi cinnteach gun cluich an com-pàirteachas seo pàirt chudromach ann a bhith a’ dealbhadh mar a bhios sinn a’ gluasad air adhart le ar n-obair ann a bhith ag adhartachadh na Gàidhlig thar nam
bliadhnaichean a tha romhainn.

“Feumadh sinn ginealach ùr de luchd-labhairt Gàidhlig a chruthachadh gus
meur bheairteach de bheatha chultarail na h-Alba agus coimhearsnachd
cànain sònraichte ann an Alba a dhìon.

“Seach gu bheil com-pàirtichean Soillse sgaoilte air feadh gach
ceàrnaidh den dùthaich, chithear gu bheil oidhirpean ga dèanamh air
feadh Alba gus stad a chur air an crìonadh ann an àireamh luchd-labhairt
na Gàidhlig.”

MATHER HIGHLIGHTS ENERGY SAVING BUSINESS LOANS

Jim Mather Argyll & Bute MSP, urges Small and Medium sized Enterprises (SME), private sector landlords, not-for-profit organisations and charities to apply for an Energy Review to check if they are eligible for interest free loans from £1,000 to £100,00 to help their businesses to install renewable energy technologies or measures to reduce energy consumption. The Energy Savings Trust, funded by the SNP Scottish Government , aims to support companies taking action to reduce their energy bills.


Jim Mather said:

"It is often low cost actions that are all that are required for an organisation to save money, improve its competitive position and help the environment. Successful businesses are those making efficient use of energy and resources thus driving their costs down.

I therefore wholeheartedly encourage businesses and charities in Argyll and Bute to take advantage of this Government funded Energy Savings Trust which provides funds to help cut energy usage and get the most out of energy used."

MATHER WELCOMES CROFTERS' INTEREST RATE REDUCTION

Jim Mather Argyll & Bute MSP, has welcomed the Scottish Government
announcement that hundreds of crofters will have their interest
payments on house loans halved. The option of moving from a fixed
interest rate, as high as seven per cent, to a new variable rate of
three point five per cent will ease the financial burden on as many as
1,700 crofters.

Jim Mather said:

"I join with my colleague, Environment Minister, Roseanna Cunningham,
MSP, in emphasising that this Government is doing all in its power to
take action to stimulate growth and ease the burden faced by business
and ensure our economy is well-positioned for recovery.

Reducing interest rates; hundreds of crofters will have their interest
payments on house loans halved, while the current economic situation
is difficult for all, geographical remoteness can increase overheads,
making this assistance especially welcome.

Together with other measures such as encouraging the Scottish
Environment Protection Agency to waive fees charged to business,
farming, fishing, forestry and food industries has helped sustain the
rural economy and our rural communities resulting in the cautious
optimism which is beginning to emerge throughout Scotland."

Bòrd na Gàidhlig a’ cur fàilte air taic an Riaghaltais dhan Ghàidhlig

Na cleachd ro 1800, Monday, December 7, 2009

Tha Bòrd na Gàidhlig, a’ phrìomh bhuidheann poblach le uallach airson leasachadh na Gàidhlig, air fàilte a chur air an taic a nochdas Rùnaire a’ Chaibineit airson Foghlam Micheil Ruiseal dhan chànan a nochd.

A’ bruidheann aig Òraid Bhliadhnail an t-Sabhail anns an Eilean Sgitheanach (Diluain, Dùbhlachd 7), canaidh Mghr Ruiseal “nach urrainear a dhol as àicheadh na Gàidhlig mar phàirt de ar dualchas” agus gu bheil e “ceart gun rachadh a’ Ghàidhlig fhaicinn agus a chluinntinn.”

Thuirt Cathraiche a’ Bhùird Art MacCarmaig gu bheil an òraid gu bhith “farsainn, le beachdan fìor chumhachdach agus làidir na theachdaireachd gu buidhnean Gàidhlig agus Coimhearsnachd farsainn na h-Alba gluasad air cùisean.” Chuir Mghr MacCarmaig fàilte cuideachd air beachd gum bu chòir a bhith ag amas nas cinntiche air ionnsachadh na Gàidhlig. Thuirt e: “Tha sinn a’ cur fàilte air an impidh a tha a’ sìor nochdadh bhon Riaghaltas an Alba mu choinneimh an taic dhan Ghàidhlig, a’ stèidheachadh slighe romhainn a bhios beothail, tèarainte agus maireannach. ’S e ceum gu math cudromach a tha seo ann a bhith a’ dèanamh cinnteach gun tèid uile-rùn Phlana Nàiseanta na Gàidhlig a thoirt gu ìre, mar dhòigh cuideachd air a bhith a’ deisealachadh airson an ath Phlana. Tha am Ministir a’ gEalltainn gun tèid barrachd a dhèanamh airson a bhith a’ cleachdadh na Gàidhlig agus tha e ag iarraidh air ùghdarrasan ionadail agus Coimhearsnachd na Gàidhlig co-obrachadh ach am buinnig iad le chèile rùintean a tha reusanta a thaobh follaiseachd agus modhan pragtigeach airson a bhith a’ cleachdadh na Gàidhlig. Tha mi cuideachd a’ gabhail ris na tha e ag ràdh mu bhith èifeachdach agus sùbailte nar dòighean obrach agus tha sin air a bhith na dhùbhlan nach gabh seachnadh.”
Dh’innis an Cathraiche cuideachd gu bheil e am beachd a’ Bhùird Plana Gnìomh a thoirt dhan Mhinistir le uallach airson na Gàidhlig a’ mìneachadh na ceumanan pragtigeach a thathas ag iarraidh a ghabhail airson amasan a’ Phlana Nàiseanta a thoirt gu ìre ann an dòigh nas luaithe na bhathas a’ sùileachadh. Thuirt e “Chan eil am Plana seo idir a’ cur às dhan Phlana Nàiseanta. S ann a tha e a’ cur impidh air, agus gar gluasad aig astar, taobh staigh gach stòras a tha ri fhaotainn an dràsta. Bidh sinn an dùil barrachd de ar stòras a chleachdadh tron luchd-ionnsachaidh. Tha sinn air a bhith an coluadar le na buidhnean a tha an dràsta a’ lìbhrigeadh leasachadh na Gàidhlig agus bidh sin a’ leantainn aig coinneamh de na buidhnean anns an t-Sabhal Mhòr a-màireach. Bidh am Bòrd fhèin a’ deasbad a’ Phlana Gnìomh air an 15mh dhen mhìos seo agus tha mi an dòchas gum bi e an làmhan a’ Mhinistir ron Nollaig. Bheireadh sin dhuinn cothrom gluasad le sìnteig dhan Bhliadhn Ùir, agus bu chòir gum biodh an loidhn’ ùr a tha sinn a’ toirt air structar a’ Bhùird deiseil agus an luchd-obrach ùr againn uile air am fastadh. Bidh sinn ag obair gu dlùth leis an Riaghaltas a dhèanamh cinnteach gum bi Plana Gnìomh againn a bhios adhartach agus beachdail le amasan agus ceann-uidhe gu math soilleir.”

ARGYLL AND BUTE SCOOPS MAJOR ROADS MAINTENANCE AWARD

ARGYLL AND BUTE SCOOPS MAJOR ROADS MAINTENANCE AWARD




Argyll and Bute Council has been named ‘Most Improved Performer’ at a prestigious UK awards ceremony.



The authority won the title in the Highways and Winter Maintenance category at the Association for Public Service Excellence (APSE) awards in Blackpool.



Argyll and Bute was nominated for the Best Performer title in the same category, but was delighted to come away with the Most Improved Performer gong.



The news was welcomed by Councillor Duncan MacIntyre, the authority’s spokesperson for Transportation and Infrastructure.



“These are national awards which recognise outstanding performance in local government front line services,” he said.



“Our success is a real credit to the council staff who work so hard to maintain and improve our roads network, who are so often the unsung heroes.



“These awards measured improvement in areas such as cost, quality and customer satisfaction, and for an independent body to score us so highly is extremely rewarding.



“Winning this award won’t change the way we operate. We will continue to do what we do best – look at innovative and exciting solutions to maintaining and improving our roads network within the available funding.”



The awards were presented by Strictly Come Dancing star Flavia Cacace.



Mark Bramah, APSE assistant chief executive, said: “The public sector faces an austere future, so getting best value for the public pound means constantly getting the best performance from our front line public services.



“What these awards show is that in front line local council services there is a genuine commitment to providing high quality at the best price. The awards are strictly about performance and we have judged these councils to be amongst the very best in front line service delivery”.

HIE a' dearbhadh luach na Gàidhlig agus a' cur barrachd taic rithe

Thug Iomairt na Gàidhealtachd 's nan Eilean (HIE) iomradh an-diugh air taic-airgid ùr airson na Gàidhlig; agus fianais ùr a' nochdadh air na buannchdan mòra eaconomach an lùib nam Fèisean an Alba. Tha an taic-airgid ùr a' ciallachadh gu bheil HIE a-nis a' cur roimhpe £990,000 a chuir ri obair-leasachaidh tron a' Ghàidhlig.

Tha geàrr-chunntas aithisg ùir 'Buaidh Eaconomach nam Fèisean', a chaidh a dh'iarraidh le HIE, ag innse gu bheil na Fèisean fhèin a' cur còrr is £1m ri eaconomaidh na h-Albainn agus iad a' cumail 49 cosnaidhean lan-thìde sa Ghàidhealtachd is na h-Eileanan. Tha an aithisg cuideachd a' cur an aire gu bheil iad a' toirt buaidh dha-rìribh air na 'sgìrean dùbhlanach', agus coimhearsnachdan nan sgìrean a' faighinn còrr is cairteal na millean nota agus 14 cosnaidhean às.

Tha an taic-airgid ùr seo a' gabhail a-steach cùmhnant £300,000 le Comunn na Gàidhlig agus iad gu bhi a' lìbhrigeadh sheirbheisean as leth HIE a-chum gus piseach mòra a thoirt air buaidh na Gàidhlig agus an dualchais Ghàidhealaich air leasachadh air a' Ghàidhealtachd is na h-Eileanan agus gu sònraichte na sgìrean dùbhlanach.

Tha seirbheisean a' chùmhnaint seo stèidhichte air Ro-innleachd Eaconomach na h-Albainn cho math ri Plana Gàidhlig HIE, agus e a' cur prìomhachas air targaidean a leithid ro-innleachd ùr airson a' mhargaidh obrach na Gàdhlig agus iomairtean ùra a chuireas a' Ghàidhlig gu feum ann am prìomh roinnean eaconomaidh na Gàidhealtachd.

"Tha sinn gu mòr airson is gun tig fàs air cleachdadh na Gàidhlig ach cuideachd piseach mòr air àite na Gàidhlig is i air a chuir gu feum le coimhearsnachdan agus companaidhean. Tha Plana Gàidhlig HIE a' coimhead ri buannachdan aig ghnìomhachasan, gu h-àraidh an fheadhainn ud a tha an sàs anns na gnothachasan cruthachail, a' toirt seachad sheirbheisean agus feadhainn anns an roinn turasachd. Tha HIE airson is gum faic gniomhachasan a tha stèidhichte air a' Ghàidhealtachd na buannachdan an lùib a' chànain agus an dualchais shònraichte Ghàidhealaich againn." thuirt John Watt, neach-stiùiridh neartachadh choimhearsnachdan aig HIE.

Thuirt Calum Iain MacLeòid, stiùiriche leasachaidh ChnaG: "Le bhi a' cur a' chùmhnaint seo an gnìomh tharais air a' bhliadhna a tha romhainn, tha Comunn na Gàidhlig a' coimhead ri grunn iomairtean a-chum ath-bheòthachadh na Gàidhlig le taic do ghnìomhachasan agus leasachadh choimhearsnachdan air feadh na Ghàidhealtachd is nan Eilean.

Tha taic HIE ris a' Ghàidhlig cudromach dha-rìribh agus tha sinn air ar doigh glan gu bheil iad air a' chùmhnant seo a thabhainn dhuinne. Tha CnaG cuideachd toilichte gun deach Plana Ghàidhlig HIE fhoillseachadh agus tha seo a' sùileachadh suidheachadh seasmhach airson a' chànain san àm ri teachd."

A bharrachd air taic do ChnaG, the HIE a' cur £50,000 ri Pròiseact nan Ealan (PnE), agus a' bhuidhean gu bhi a' cur an gnìomh a' mhodail obrach 'iomairt sòisealta'. Tha grunn phròiseactan a' faighinn cuideachadh bho PnE, leithid Opra Hiort, taisbeanaidhean an Leabhair Mhòir cho math ris a' phròiseact ùr air a bheil 'Mo Chuid Aodaich', a thog còrr is £12,000 airson na buidhne cùraim Crossroads.

Tha HIE a' cur airgead-tasgaidh £100,000 thar trì bliadhna gu Comunn Luchd Ionnsachaidh (Clì Gàidhlig) - agus iad airson barrachd sheirbheisean ionnsachaidh ri luchd-ionnsachaidh agus buidhnean poblach is prìobhaideach mar Iomairt Sòisealta.

Bha Michael Russell a' toirt seachad òraid aig ollamhnaich bliadhnail Sabhal Mòr Ostaig an raoir nuair a chuir e air bhog 'Soillse'. 'S e com-pàirt tha seo còmhla ri OGE Mìle Bliadhna agus Sabhal Mòr Ostaig, còmhla ri na h-Olthaighean Obar-Eathainn, Dun Eidinn agus Glaschu agus Scottish Funding Council. Bidh luchd-obrach le eòlas mòr agus oileanaich PhD air am fastadh bho ionadan cheangailte. Cuidichidh an rannsachadh seo le leasachadh na Gàidhlig agus poileasaidhean agus tha HIE a' cur a-steach £400,000 a chum a' chnap-thairgse £5.29 millean.

Bòrd na Gàidhlig agus Comhairle nan Ealain

a’ foillseachadh Duais Dhòmhnaill Meek
Son a chleachdadh bho seo a-mach

Tha an obair a rinneadh le far de shàr sgoilearan agus foghlamaichean saoghal na Gàidhlig ’ga chomharrachadh às-ùr le Bòrd na Gàidhlig agus Comhairle nan Ealain, tro dhuais ùr do sgrìobhadairean Gàidhlig.

Chaidh urram ùr – Sàr Ghàidheal – a bhuileachadh air an Àrd Ollamh Dòmhnall Meek a bhoinneas do Thiriodh, nas tràithe air a’ bhliadhna. A nis, bidh “Duais Dhòmhnaill Meek” a’ cumail taic ri innleachdan eile a tha a-measg dhòighean air litreachas na Gàidhlig a chumail suas agus a bhrosnachadh.

Thèid tuilleadh fiosrachaidh agus clàr-ama mun duais ùr, a bhios air a rianachd le Comhairle nan Leabhraichean as leth Bhòrd na Gàidhlig agus Comhairle nan Ealain a tha ’ga mhaoineachadh, fhoillseachadh anns na seachdainnean a tha romhainn.

Thèid a’ chiad Dhuais a thoirt seachad ann an 2010, a’ togail air obair a rinneadh an 2009. Bidh e ag amas air sgìobhadh cruthachail no mu dheidhinn sgrìobhadh Cruthachail.

Thuirt Art MacCarmaig, Cathraiche a’ Bhùird: “Bidh e air leth feumail leithid de dhuais seo a chur ri saoghal litreachais na Gàidhlig agus tha mi an dùil gum bi e na bhrosnachadh do sgrìobhadairean anns gach raon. Tha obair Dhòmhnaill Meek fhèin air aithneachadh fad is farsaing agus bha sinn glè thoilichte nuair a chomharraich e fhèin cho cudromach sa tha an raon seo de shaoghal na Gàidhlig agus a bha e deònach ainm a chur ris an duais.”

Thuirt an t-Ollamh Gavin Wallace, Ceannard Litreachais an SAC: “ ’S e duais air leth cudromach a tha seo a tha a’ comharrachadh an dlùth cheangal a bha eadar Dòmhnall agus Comhairle nan Leabhraichean, agus bidh e na chuideachadh mòr ann a bhith a’ cumail taic ri sgrìobhadh Gàidhlig anns na bliadhnaichean romhainn. Dh’fhaodadh e sgilean aithneachadh ann an sgrìobhadairean ùra, a bhith a’ comharrachadh gnìomhan a rinneadh le sgriobhaiche a th’air a bhith ag obair son greis, no neach measaidh, no gu dearbh na dhuais do sgoilear a tha ùr-nochdadh no mar chomharradh air gnìomhan sgoilearachd a tha aire air sin.”

Thèid tuilleadh fiosrachaidh mun duais is mar a bhios cùisean a’ fuasgladh air a’ bhliadhn ùr fhoillseachadh le Comhairle nan Lebhraichean anns na seachdainnean romhainn agus air leithid làraich- lìn a’ Bhùird agus an SAC.